( 68 )

ਭੁਯੰਗ ਛੰਦ

ਤਬੈ ਕੋਪੀਯੰ ਕਾਂਗੜੇਸੰ ਕਟੋਚੰ

ਮੁਖੰ ਰਕਤ ਨੈਨੰ ਤਜੇ ਸਰਬ ਸੋਚੰ

ਉਤੇ ਉੱਠੀਯੰ ਖਾਨ ਖੇਤੰ ਖਤੰਗੰ

ਮਨੋ ਬਿਹਚਰੈ ਮਾਸ ਹੇਤੰ ਪਿਲੰਗੰ ॥੨੬॥

ਬਜੀ ਭੇਰ ਭੁੰਕਾਰ ਤੀਰੰ ਤੱੜਕੇ

ਮਿਲੇ ਹੱਥਿ ਬੱਖੰ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ਕੱੜਕੇ

ਬਜੇ ਜੰਗ ਨੀਸਾਣ ਕੱਥੇ ਕਥੀਰੰ

ਫਿਰੈ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡੰ ਤਨੰ ਤੱਛ ਤੀਰੰ ॥੨੭॥

ਉਠੈ ਟੋਪ ਟੂਕੰ ਗੁਰਜੈ ਪ੍ਰਹਾਰੇ

ਰੁਲੇ ਲੁੱਥ ਜੁੱਥੰ ਗਿਰੇ ਬੀਰ ਮਾਰੇ

ਪਰੈ ਕੱਤੀਯੰ ਘਾਤ ਨਿਰਘਾਤ ਬੀਰੰ

ਫਿਰੈ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡੰ ਤਨੰ ਤੱਛ ਤੀਰੰ ॥੨੮॥

ਬਹੀ ਬਾਹੁ ਆਘਾਤ ਨਿਰਘਾਤ ਬਾਣੰ

ਉਠੇ ਨੱਦ ਨਾਦੰ ਕੱੜਕੇ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ

ਛਕੇ ਛੋਭ ਛਤ੍ਰੀ ਤਜੈ ਬਾਣ ਰਾਜੀ

ਬਹੇ ਜਾਹਿ ਖਾਲੀ ਫਿਰੈ ਛੂਛ ਤਾਜੀ ॥੨੯॥

ਜੁਟੇ ਆਪ ਮੈ ਬੀਰ ਬੀਰੰ ਜੁਝਾਰੇ

ਮਨੋ ਗੱਜ ਜੁੱਟੇ ਦੰਤਾਰੇ ਦੰਤਾਰੇ

ਕਿਧੋ ਸਿੰਘ ਸੋ ਸਾਰਦੂਲੰ ਅਰੁੱਝੇ

ਤਿਸੀ ਭਾਂਤਿ ਕਿਰਪਾਲ ਗੋੁਪਾਲ ਜੁੱਝੇ ॥੩੦॥

ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਧਾਯੋ ਤਹਾਂ ਏਕ ਬੀਰੰ

ਸਹੇ ਦੇਹ ਆਪੰ ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਤੀਰੰ

ਮਹਾਂ ਕੋਪ ਕੈ ਬੀਰ ਬ੍ਰਿੰਦੰ ਸੰਘਾਰੇ

ਬਡੋ ਜੁਧ ਕੈ ਦੇਵ ਲੋਕੰ ਪਧਾਰੇ ॥੩੧॥

ਹਠਿਯੋ ਹਿੰਮਤੰ ਕਿੰਮਤੰ ਲੈ ਕ੍ਰਿਪਾਨੰ

ਲਏ ਗੁਰਜ ਚੱਲੰ ਸੁ ਜਲਾਲਖਾਨੰ

ਹਠੇ ਸੂਰਮਾ ਮੱਤ ਜੋਧਾ ਜੁਝਾਰੰ

ਪਰੀ ਕੁੱਟ ਕੁੱਟੰ ਉਠੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੰ ॥੩੨॥

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ

ਜਸੰਵਾਲ ਧਾਏ

ਤੁਰੰਗੰ ਨਚਾਏ

ਲਯੋ ਘੇਰ ਹੁਸੈਨੀ

ਹਨਿਯੋ ਸਾਂਗ ਪੈਨੀ ॥੩੩॥

ਤਿਨੂ ਬਾਣ ਬਾਹੇ

ਬਡੇ ਸੈਨ ਗਾਹੇ

ਜਿਸੈ ਅੰਗਿ ਲਾਗਿਯੋ

ਤਿਸੈ ਪ੍ਰਾਣ ਤਯਾਗਯੋ ॥੩੪॥

ਜਬੈ ਘਾਵ ਲਾਗਯੋ

ਤਬੈ ਕੋਪ ਜਾਗਯੋ

ਸੰਭਾਰੀ ਕਮਾਣੰ

ਹਨੇ ਬੀਰ ਬਾਣੰ ॥੩੫॥

ਚਹੂੰ ਓਰ ਢੂਕੇ

ਮੁਖੰ ਮਾਰ ਕੂਕੇ

ਨ੍ਰਿਭੈ ਸਸਤ੍ਰ ਬਾਹੈਂ

ਦੋਊ ਜੀਤ ਚਾਹੈਂ ॥੩੬॥

ਰਿਸੇ ਖਾਨਜਾਦੇ

ਮਹਾ ਮੱਦ ਮਾਦੇ

ਮਹਾ ਬਾਣ ਬਰਖੇ

ਸਭੈ ਸੂਰ ਹਰਖੇ ॥੩੭॥

ਕਰੈ ਬਾਣ ਅਰਚਾ

ਧਨੁਰ ਬੇਦ ਚਰਚਾ

ਸੁ ਸਾਗੰ ਸਮ੍ਹਾਲੰ

ਕਰੈ ਤਉਨ ਠਾਮੰ ॥੩੮॥

ਬਲੀ ਬੀਰ ਰੁੱਝੇ

ਸਮੂਹ ਸਸਤ੍ਰ ਜੁੱਝੇ

ਲਗੈ ਧੀਰ ਧੱਕੇ

ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ਝਨੱਕੇ ॥੩੯॥

ਕੱੜਕੈ ਕਮਾਣੰ

ਝਣੱਕੈ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ

ਕੜੰਕਾਰ ਛੁੱਟੈ

ਝਣੰਕਾਰ ਉੱਠੈ ॥੪੦॥

ਹਠੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੈ

ਸੰਕਾ ਬਿਚਾਰੈ

ਕਰੈ ਤੀਰ ਮਾਰੰ

ਫਿਰੈ ਲੋਹ ਧਾਰੰ ॥੪੧॥

ਨਦੀ ਸ੍ਰੌਣ ਪੂਰੰ

ਫਿਰੈ ਗੈਣ ਹੂਰੰ

ਉਭੇ ਖੇਤ ਪਾਲੰ

ਬਕੇ ਬਿੱਕਰਾਲੰ ॥੪੨॥

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ

ਤਹ ਹੜ ਹੜਾਇ ਹੱਸੇ ਮਸਾਣ

ਲਿੱਟੇ ਗਜਿੰਦ੍ਰ ਛੁੱਟੇ ਕਿਕਾਣ

ਜੁੱਟੇ ਸੁ ਬੀਰ ਤਹ ਕੜਕ ਜੰਗ

ਛੁੱਟੀ ਕ੍ਰਿਪਾਣ ਵੁਠੇ ਖਤੰਗ ॥੪੩॥

ਡਾਕਨਿ ਡਹਿਕ ਚਾਵਡਿ ਚਿਕਾਰ

ਕਾਕੰ ਕਹੱਕਿ ਬੱਜੇ ਦੁਧਾਰ

ਖੋਲੰ ਖੜੱਕਿ ਤੁਪਕਿ ਤੜਾਕਿ

ਸੈਥੰ ਸੜੱਕ ਧੱਕੰ ਧਹਾਕਿ ॥੪੪॥